Prof. Dr. YAŞAR EREN

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ    JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ  

STEREONET UYGULAMALARI

 

Stereonet (Schmidt-eşit alan alt yarım küre iz düşüm diyagramı) Stereonet üzerine yerleştirilecek şeffaf kağıtın hazırlanması
 
1-Bir düzlemin (Tabaka, çatlak, damar, fay, klivaj vb. gibi) kutup noktası ile birlikte işaretlenmesi

İşaretlenecek düzlemin konumu: K40B, 35 KD

a-Kuzeydan itibaren batıya doğru alttaki ağ boyunca 40 derece sayılır ve bu noktaya bir işaret konur b-İşaretlenen nokta ağın kuzey-güney çizgisine çakıştırılır. Ağın D-B çizgisi üzerinde eğim yönünde (KD) eğim açısı kadar (35) dıştan içe doğru sayılır ve buradaki yay kağıt üzerine çizilir. Böylece düzlem çizilmiş olur. Aynı anda eğim yönünün tersinden içten dışa doğru yine 35 derece sayılarak işaretlenen nokta bu düzlemin kutup noktasıdır.
c-Düzlemin kutup noktası ile beraber işaretlenmiş durumu d- Düzlem ile kutup noktası arasındaki açı 90 derecedir.
2- Bir düzlemin doğrudan kutup noktasının işaretlenmesi (Yapısal analizlerde genellikle çok sayıda düzlem ölçümü alınır. Stereonet üzerinde analiz yapılacağında basitlik açısından düzlemlerin kendisi değil de sadece kutup noktaları işaretlenir).

K40D, 60GD konumlu bir düzlemin kutup noktasının işaretlenmesi

a-Doğrultu açısı kadar (40) doğuya 40 derece sayılır ve işaretlenir b-Bu nokta alttaki ağın K noktasına çakıştırılır. Bu konumda ağın D-B çizgisi üzerinde eğim yönünün tersine (KB ucundan) merkezden dışa doğru eğim açısı kadar (60 derece) sayılır ve kutup noktası işaretlenir
NOT: Doğrultu işaretlenirken doğrultu konumuna göre doğu veya batıya doğrultu açısı kadar sayıp nokta atmak yerine, Şeffaf kağtın kuzey ucunun doğrultu açısı kadar(doğrultu KB ise, şeffaf kağıtın kuzey oku doğuya- KD ise kuzey oku batıya doğrultu açısı kadar) döndürülmesi daha pratik sonuç verecektir
c- Kutup noktasının işaretlenmiş hali  
3-Kutup noktasından düzlemin konumunun bulunması (Yapısal analizlerde arazide ölçülmüş çok sayıda düzlemin kutup noktası stereonet üzerine işaretlenir ve bazı durumlarda bu düzlemlerin egemen gidişinin bulunması gerekir)
a-Konturlama vb gibi metotlarla işaretlenen düzlemlerin ortalama gidişini temsil eden kutup noktası bulunur b-Kutup noktası ağın D-B çizgisi üzerine getiilerek bu doğrultuda kutup noktasından 90 derece sayılır. Buradan geçen ağın boylam dairesi çizilir. Yayın baktığı yön düzlemin eğim yönünü (GD), dıştan içe yaya kadar olan açısı ise düzlemin eğim açısını (64) verir.
 
c-Çizilen yayla Kuzey arasındaki açıda (16) düzlemin doğrultusunu verir.  
4- Çizgisel (kıvrım ekseni, minerallerin uzun ekseni, arakesit lineasyonu, kayma çizikleri vb gibi) bir yapının işaretlenmesi

K55D, 27 GB gidişli bir çizgisel yapının işaretlenmesi

a-Verilen yöndeYönelim açısı kadar (55) alınır b-Bu nokta alttaki ağın D-B çizgisi üzerine getirilir. Dalım yönünde (GB) D-B çizgisi üzerinde dıştan içe doğru dalım açısı kadar sayılarak çizgisel yapı(l) işaretlenmiş olur.
 
c-Çizgisel yapının işaretlenmiş durumu  
5-Stereonet üzerinde çizgisel bir yapının gidişinin bulunması (Bazı yapısal analizlerde bir çizgisel yapının egemen gidişinin veya kıvrım analizlerinde (beta ve pi diyagramlarında) kıvrım ekseninin stereonet üzerinden okunması gerekir)
a-Bulunan çizgisel yapı b-Bu nokta ağın D-B çizgisi üzerine getirilir. noktadan geçen doğu-batı çizgisi çizilir. Çizginin noktanın bulunduğu ucuna ok konur. Bu çizgisel yapının dalım yönüdür(GD). Aynı anda ağın dışından noktaya kadar olan açı okunur (33). Bu çizgisel yapının dalım açısıdır.
 
c-Çizgisel yapının K yönü ile arasındaki dar açı (46) okunur. Bu da çizgisel yapının yönelimini verir.  
   
GERİ (BACK)